Taszczyn pszczeli (Philanthus triangulum), często zwany także wilkiem pszczelim to przedstawiciel bardzo licznego i niezmiernie zróżnicowanego rzędu owadów lądowych – błonkówek (Hymenoptera). Należy do rodziny grzebaczowatych (Sphecidae), których liczba gatunków na całym świecie sięga 8000, a w Europie Środkowej około 300.
Wygląd:
Wyglądem przypomina osę i bardzo często jest z nią mylony, przede wszystkim przez niedoświadczonych obserwatorów. Ten średniej wielkości owad osiąga długość od 8 do 17 mm; samica (do 17 mm) jest wyraźnie większa od samca (do 10 mm). Cechą charakterystyczną jest bardzo duża głowa z grubymi i stosunkowo krótkimi czułkami, z przodu 2-3 trójkątne żółto-białe plamy, przybierające kształt korony. Taszczyn jest w przeważającej części żółto-czarny; żółte są odnóża oraz odwłok, który jest przyozdobiony czarnymi paskami. Jedynie potylica jest barwy ciemnoczerwonej bądź brunatnej.
Występowanie:
Taszczyn jest owadem ciepłolubnym, pospolicie i licznie występującym w prawie całej Europie (poza północą), preferującym piaszczyste lub gliniaste tereny oraz nasłonecznione i ubogo porośnięte stanowiska o charakterze stepowym. Spotkać go można w okresie od czerwca do września.
Występuje przede wszystkim na terenach otwartych takich jak łąki lub ugory, pojawia się często na drogach leśnych oraz polnych, a także na obrzeżach lasów. Gniazda spotkać można również
w pobliżu siedlisk ludzkich.
Liczebność taszyczna choć duża, to ze względu na szkodliwą działalność człowieka (np. użyźnianie muraw i przekształcanie ich w użytki rolne) cały czas ulega zmniejszaniu i w przyszłości może stać się rzadkością.
Gniazda:
Ze względu na łatwość drążenia korytarzy, samice wybierają na gniazda stanowiska piaszczyste (zarówno tereny płaskie jak i strome skarpy, zbocza wąwozów oraz rowy), a kopiąc je używają nóg oraz żuwaczek. Typowe gniazdo składa się z jednego, długiego (do 1 m długości tunelu) oraz rozgałęzionych chodników, kończących się komorami lęgowymi (do 10). Jego wejście jest zawsze bardzo dokładnie ukrywane w celu zabezpieczenia przed atakami innych owadów. Niektóre taszczyny budują swoje gniazda używając do tego spróchniałego drewna, włókien roślinnych lub błota.
Pokarm:
Larwy karmione są pszczołami miodnymi (robotnicami) - samica potrzebuje od 3 do 6, natomiast samiec od 1 do 3. Dorosłe osobniki żywią się pyłkiem i nektarem. Nektar jest spijany nie tylko
z kwiatów ale także z pszczół (poprzez wyciskanie go z ofiary).
Polowanie:
Taszczyn poluje tylko na pszczoły. Wykrywa je dzięki zmysłom węchu i wzroku. Dopiero kiedy jest pewny swej ofiary, błyskawicznie atakuje ją i żądląc w zwój nerwowy wywołuje paraliż. Jakiekolwiek formy obrony są bezskuteczne i nawet pszczele żądło nie stanowi żadnego zagrożenia dla mocnego i wytrzymałego oskórka taszczyna. Jak już zostało wspomniane wcześniej, ze sparaliżowanej pszczoły wyciska i spija nektar, a następnie zabiera ją do gniazda. Dzięki temu, że ofiara jest paraliżowana, a nie zabijana na miejscu, może być dłużej magazynowana w postaci zapasów, nie ulegając zepsuciu.
Tryb życia:
- Taszczyny żyją samotnie, chociaż zdarzają się bardzo duże, liczące nawet do tysięcy osobników kolonie.
- Są to owady bardzo płochliwe, jednakże przebywanie na osiedlach miejskich nie stanowi dla nich żadnego problemu. Nie są agresywne i nie zaatakują nikogo, tak długo jak nie poczują się zagrożone.
- Dzięki swojej niezwykle dobrej pamięci taszczyn bez problemu jest w stanie nie tylko odnaleźć drogę do swojego gniazda, ale zrobi to wybierając tą najkrótszą z możliwych. W przypadku gdy otoczenie gniazda ulegnie chociaż niewielkiej zmianie, owad może nie być w stanie go odnaleźć.
Literatura:
Bellmann H., 20047, Spotkania z przyrodą. Owady, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gębicki C., Szwedo J., 2000, Owady Polski. Atlas i klucz, wyd. Kubajak, Kraków.
Reichholf-Riehm H., 1997, Leksykon przyrodniczy. Owady, wyd. Świat Książki, Warszawa
Turyn E. (red), 2005, Zwierzęta: Encyklopedia ilustrowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zahradnik J., 1996, Przewodnik. Owady, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
https://insektarium.net/hymenoptera-2/crabronidae/philanthus-triangulum-taszczyn-pszczeli/
http://www.ipomorze.pl/taszczyn_pszczeli_philanthus_triangulum,1437255529.html
Oprac. Marta Kupisz - stażystka w OT BPK
