Zaczął się marzec - czas wzmożonej aktywności głosowej puszczyków, których okres godowy trwa od grudnia do kwietnia. Puszczyk to średniej wielkości sowa o charakterystycznej okrągłej głowie, szaro- lub rdzawobrązowym upierzeniu z brązowoczarnym rysunkiem. Zamieszkuje lasy, parki, zadrzewienia śródpolne.
Preferuje stare drzewa liściaste, zwłaszcza dęby. Jest często spotykany w pobliżu siedzib ludzkich, w ogrodach i miastach, nierzadko śpi na budynkach lub poluje między nimi na gryzonie. Gniazduje w dziuplach, a jeśli ich brak, chętnie zajmuje budki legowe*. Od lutego do marca samica składa od 3 do 5 białych jaj i wysiaduje je 29 dni.
W okresie godowym daje się zauważyć dzięki typowemu głosowi, jaki wydaje z nastaniem zmroku. Jest to znane wszystkim z horrorów pohukiwanie: „huuu-hu-huuu-huhuhuhuuuuuuuu…”. Dźwięki te w ciemnym lesie mogą wydać się przerażające.
Kiedyś mówiono, że „jak puszczyki się drą, to diabły się radują”. Głos puszczyka zapowiadał nieszczęście. Dawni Słowianie wierzyli, że w samotnych wierzbach swoje siedliska miały demony, czarownice i złe duchy; mieszkający tam diabeł mógł się przemienić w puszczyka, a nawet Śmierć. Dlatego łacińska nazwa strix pochodzi od strzygi (łac. strix). Był to upiór zaadoptowany przez Słowian z wierzeń rzymskich, wysysający krew z ludzi lub małych dzieci, mamiący i sprowadzający na pewną śmierć wędrowców. Strzygami zostawały dusze ludzi, którzy urodzili się z dwiema duszami, dwoma sercami i podwójnym szeregiem zębów, z których ten drugi był słabo zauważalny. Sądzono także, iż strzygą jest noworodek, który urodził się z wykształconymi zębami.
Puszczyk to przepiękna sowa owiana niezbyt pochlebnymi legendami i wierzeniami. Jeszcze dziś jej głos podkreśla atmosferę grozy i wywołuje dreszcze wśród widzów oglądajacych horrory. Tymczasem jest to niezwykły ptak, bardzo pomocny w gospodarstwie, ponieważ zjada wiele drobnych gryzoni. Warto ją polubić i pomóc jej założyć gniazdo, chociażby wywieszając budki albo zostawiając otwarty otwór prowadzący na strych.
Ciekawostka: W bliskim sąsiedztwie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego znajduje się wieś Strzyboga (gm. Nowy Kawęczyn), wymieniana w literaturze jako siedziba słowiańskiego boga Strzyboga, jego chram istniał tam ponoć do XIIIw.
* Budki lęgowe typu „E” są stosunkowo duże, z dużym otworem wejściowym. Poza puszczykami chętnie zajmują je inne ptaki m.in. dzięcioł zielony, dzięcioł duży, kawka, gołąb siniak, pustułka, włochatka i sowa uszata.
Oprac. Aleksandra Czarnołęcka
- stażystka w Oddziale Terenowym Bolimowskiego Parku Krajobrazowego
