21 marca to data, która kojarzy się nam wszystkim z pierwszym dniem wiosny. Warto jednak wspomnieć, że w tym samym dniu obchodzimy Dzień Wierzby!
Wierzba to drzewo występujące w Polsce w ponad 20 gatunkach. Dawniej była częstym i niezwykle urokliwym elementem krajobrazu rolniczego, spotykanym na miedzach, wzdłuż polnych dróg, nad rzekami czy oczkami wodnymi. Miała też wiele zastosowań - wykorzystywano ją zarówno jako opał, jak i budulec do plecenia koszy czy tworzenia płotów.
Stare wierzby w krajobrazie wiejskim, fot. K. Nowak
Warto wspomnieć, że drzewa te przyczyniają się również do wzrostu bioróżnorodności. Ich korony, próchniejące konary, dziuple i liczne szczeliny stanowią miejsca schronienia i gniazdowania wielu ptaków, między innymi sowy pójdźki oraz dudka, niektórych ssaków oraz owadów. Kwitnące wierzby to cenne źródło pożywienia owadów zapylających.
Niestety na skutek mechanizacji rolnictwa czy regulowania i utwardzania koryt rzek, wierzby stopniowo znikają z krajobrazu. Te, które jeszcze pozostały, są przeważnie w sędziwym wieku. Nie widać jednak w ich pobliżu młodych nasadzeń, które przyczyniłyby się do zachowania w przyszłości niezmienionych siedlisk. Zaprzestaje się również zabiegów w postaci regularnego przycinania (tzw. ogławiania) wierzb, zwiększających żywotność tych niezwykle kruchych drzew. Z każdą wichurą kolejne majestatyczne pnie zostają bezpowrotnie powalane, a wraz z nimi tracone są i tak nieliczne miejsca na gniazda dla ptaków.
 |
 |
| Pójdźka, fot. K. Nowak | Dudek, fot. K. Nowak |
Zachęcamy, aby powracać do tradycji sadzenia wierzb - może to być pojedyncze drzewo w Waszym ogrodzie, szpaler lub aleja przydrożna. Warto pomyśleć o uzupełnianiu młodymi sadzonkami tych już istniejących, starych grup drzew, aby przyszłe pokolenia również miały możliwość ich podziwiania. Aby drzewa osiągneły pokaźne rozmiary, potrzeba wielu lat - nie czekajmy więc zbyt długo!
Aby w dość szybki sposób pomóc ptakom w znalezieniu bezpiecznego miejsca na gniazdo w nieustannie zmieniającym się środowisku, możemy także wieszać budki lęgowe. Gatunki o dość specyficznych wymaganiach, takie jak wyżej wspomniana pójdźka czy dudek, potrzebują budek o ściśle określonych konstrukcjach, zabezpieczonych przed drapieżnikami oraz wieszanych w sprzyjających im siedliskach. W bieżącym roku Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego rozpoczął już czynną ochronę pójdżki oraz dudka, które - miejmy nadzieje - odnajdą niebawem nowe domy.
 |
 |
| Przygotowywane budki dla pójdźki i dudka, fot. J. Sadzewicz | Powieszona budka dla pójdźki, fot. K. Nowak |
Oprac. K. Nowak
