Amorfa krzewiasta zwana też a. drzewistą, a. zwyczajną lub często indygowcem należy do roślin bobowatych (motylkowatych). W Polsce, obecna od 1806r., jest gatunkiem obcego pochodzenia (nienależącym do rodzimej flory), który obecnie uznaje się za zadomowiony. Do Europy przywędrowała z kontynentu amerykańskiego w XVIII w. jako roślina uprawowa. W naszym kraju w stanie dzikim występuje rzadko, tworząc zarośla na skraju lasu lub nad brzegami wód. Zazwyczaj spotykana jest w ogrodach, gdzie rośnie dobrze zarówno na glebach wilgotnych jak również suchych i mało żyznych.
Kwitnące amorfy krzewiaste, fot. A. Pruszkowska |
Amorfa krzewiasta Amorpha fruticosa swoją łacińską nazwę zawdzięcza Karolowi Lineuszowi, który zauważył, że w odróżnieniu do innych bobowatych kwiaty amorfy mają tylko jeden płatek. Stąd określenie Amorpha pochodzące od greckiego słowa amorphos – bezkształtny lub zdeformowany. Nazywanie jej indygowcem z botanicznego punktu widzenia jest niewłaściwe, gdyż rośliny z rodzaju Indigofera stanowią odrębną grupę systematyczną. Roślina ta zawiera barwnik indygo, ale w tak małych ilościach, że pozyskiwanie go jest nieopłacalne. Dlatego też w krajach anglojęzycznych bywa nazywana fałszywym krzewem indygo.
Pszczoły zbierające nektar i pyłek na kwiatach amorfy krzewiastej, fot. A. Pruszkowska |
Muchówki na kwiatach amorfy krzewiastej, fot. A. Pruszkowska |
Roślina ta od czerwca do sierpnia dostarcza zapylaczom nektaru i pomarańczowego pyłku na wąskich i gęstych kłosowatych kwiatostanach. Kwiaty są drobne i ciemnofioletowe z dużymi pomarańczowymi pylnikami. Kwitną w czerwcu. Wydajność miodowa amorfy krzewiastej wynosi około 80 kg/ha, gdzie np. czeremchy amerykańskiej czy zwyczajnej - ok. 15 kg/ha, pęcherznicy czy robinii – 65 kg/ha. Dlatego pszczołowate bardzo chętniej ją odwiedzają. Jesienią możemy obserwować drobne owoce (w postaci jednonasiennych strąków) i żółto przebarwiające się liście.
Amorfa krzewiasta jesienią, fot. A. Pruszkowska | Owoce amorfy krzewiastej, fot. A. Pruszkowska |
Ciekawostki o amorfie krzewiastej:
- liście posiadają gruczołki żywiczne produkujące substancje owadobójcze,
- we Włoszech w latach 50-tych XX wieku była wykorzystywana do produkcji koszyków i gąsiorów,
- w Bułgarii strąki używane są w branży farmaceutycznej i perfumeryjnej.
Oprac. A. Pruszkowska