Mokradła są ostoją bioróżnorodności i właśnie tam, obok siedlisk skrajnie suchych, spotkać można prawdziwe perełki przyrodnicze. Ponadto, odgrywają bardzo istotną rolę w stabilizowaniu emisji gazów cieplarnianych i ograniczaniu skutków zmiany klimatu.
Torfowiska, lasy namorzynowe i trawa morska magazynują ogromne ilości dwutlenku węgla. Te pierwsze pokrywają blisko 3% obszarów lądowych naszej planety, a magazynują około 30% całej ilości węgla glebowego. To dwukrotnie więcej niż wszystkie lasy na świecie łącznie. Mokradła to najskuteczniejsze pochłaniacze dwutlenku węgla na Ziemi. Osuszanie lub wypalanie mokradeł na potrzeby rolnictwa sprawia, że zamiast pochłaniaczem dwutlenku węgla stają się one źródłem jego emisji, uwalniając do atmosfery dwutlenek węgla gromadzony w nich przez całe stulecia. Emisja CO2 z osuszanych i wypalanych torfowisk stanowi 10% całkowitej rocznej emisji paliw kopalnych.
Na naszym kontynencie pozostała już tylko połowa pierwotnie występujących torfowisk, natomiast pozostałe są w większości silnie zdegradowane, zmeliorowane, zaorane lub w inny sposób przekształcone, głównie na potrzeby rolnictwa i leśnictwa. Niektóre zachowały przynajmniej częściowo dawne walory przyrodnicze, lecz obecnie są one zależne od regularnej działalności człowieka – na przykład koszenia czy usuwania krzewów.
Światowy Dzień Mokradeł, zwany również Światowym Dniem Obszarów Wodno-Błotnych, Światowym Dniem Terenów Podmokłych, Międzynarodowym Dniem Mokradeł, ang. World Wetland Day – to święto obchodzone 2 lutego, corocznie od 1997 roku.
Dzień ten, obchodzony jest w rocznicę podpisania Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego z 1971 roku, od miejsca podpisania nazywanej Konwencją Ramsarską.
W organizację obchodów włączyły się przyrodnicze organizacje pozarządowe, agencje rządowe oraz instytucje w ponad 95 krajach. W tym czasie organizowane są konferencje, wycieczki edukacyjne, konkursy, audycje w mediach, a czasem uruchamiane są nowe programy ochronne lub powoływane nowe obszary chronione. Zasadniczym celem obchodów Dnia Mokradeł jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych. Zgodnie z Konwencją Ramsarską obszarami wodno-błotnymi są tereny bagien, błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie z wodami morskimi, których głębokość podczas odpływu nie przekracza sześciu metrów. Strony Konwencji, w tym również Polska, zobowiązane są m.in. do wyznaczenia odpowiednich obszarów w celu włączenia ich do listy obszarów wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu, wdrożenia planowania mającego na celu ochronę obszarów wodno-błotnych umieszczonych na liście oraz w miarę możliwości racjonalne użytkowanie wszystkich mokradeł, a także współpracy międzynarodowej w zakresie wdrażania Konwencji.
Dotychczas Konwencję Ramsarską podpisało 170 państw, które łącznie wyznaczyły ponad 2300 obszarów pokrywających blisko 250 mln ha. W Polsce wyznaczonych jest 19 obszarów Ramsar, w tym sześć parków narodowych, pięć obszarów jeziornych, torfowiska karpackie i karkonoskie, dwa kompleksy stawów rybnych i ujście Wisły. Konwencja Ramsarska jest jedynym układem międzynarodowym w zakresie środowiska, poświęconym określonemu typowi ekosystemu – mokradłom, a państwa, które podpisały Konwencję reprezentują wszystkie regiony geograficzne naszej planety.
E. Fraszczyńska
