Jak co roku, jesienią Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego wykonał szereg prac na cmentarzach I wojny światowej rozsianych po Puszczy Bolimowskiej oraz pojedynczych mogiłach AK-owskich. Pracami objęto:
- kurhan prawosławny w Kamionie: usunięto stare znicze, suche gałęzie, zgrabiono liście,na koronie kurhanu ustawiono 2 białe krzyże prawosławne;
- cmentarz niemiecki w Kamionie: oczyszczono i pomalowano białą farbą 6 krzyży wystawionych dwa lata temu, ustabilizowano wsporniki podtrzymujące krzyże, umyto tabliczki z wykazami poległych, zebrano śmieci i stare znicze, usunięto suche gałęzie, wykoszono drobne krzewy i trawę, poza koroną cmentarza umieszczono tablicę informacyjną o przebiegu bitwy ze zdjęciami pierwotnego cmentarza oraz tabelaryczne ujęcie ekshumacji z okolicznych miejsc;
- cmentarz rosyjski w Kamionie w sąsiedztwie linii wysokiego napięcia: wycięto krzewy, usunięto suche gałęzie, zebrano stare znicze, posadowiono biały krzyż prawosławny;
- kurhan rosyjski w Smolarni: odnowiono drewniany płot, oczyszczono i pomalowano krzyże: drewniany i metalowy, usunięto suche gałęzie;
- kurhan rosyjski w Samicach: oczyszczono i pomalowano drewniany krzyż i metalowy płotek wokół krzyża, oczyszczono dwie tablice informacyjne, zebrano stare znicze i suche gałęzie, wycięto krzewy;
- dwie mogiły AK-owskie w oddz. 159 Nadleśnictwa Skierniewice: uporządkowano otoczenie, usunięto suche gałęzie, zebrano zniszczone sztuczne kwiaty i stare znicze, oczyszczono i pomalowano krzyże, umieszczono nowe flagi biało-czerwone.
Prace wykonywane co roku przez Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego – z racji skromnego budżetu - ograniczają się do sprzątania i bieżących porządków, i to na kilku zaledwie obiektach. Stan innych, nieoznakowanych i zaniedbanych przypomina nam wszystkim o zapomnianym obowiązku. Potrzeby są ogromne. Ot, choćby rozsypujący się obelisk/ołtarz przy Trakcie Kozackim i kamień upamiętniający tragedię 159 Minen Werfer Abteilung… Wykonanie prac rekonstrukcyjnych i konserwatorskich wymaga tam bardzo dużych nakładów.
Wędrując po Puszczy Bolimowskiej, zatrzymajmy się na chwilę przy leśnych cmentarzach i zapalmy świeczkę, pamiętając, iż w wojnie cesarzy – zaborców walczyli i ginęli nasi rodacy.
Opracował: Stanisław Pytliński – Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.
